Sukanya Samriddhi Yojana | सुकन्या समृद्धी योजना: मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी महत्त्वाची योजना

 

भारत सरकारने 2015 साली 'सुकन्या समृद्धी योजना' (SSY) या महत्त्वाकांक्षी योजनेची सुरुवात केली. मुलींच्या शैक्षणिक आणि आर्थिक भविष्याच्या दृष्टीने ही योजना अत्यंत लाभदायक आहे. 'बेटी बचाओ, बेटी पढाओ' अभियानाच्या अंतर्गत येणारी ही योजना मुलींच्या भविष्यासाठी आर्थिक स्थैर्य निर्माण करण्याचे उद्दीष्ट ठेवते. या योजनेद्वारे पालकांना त्यांच्या मुलीच्या शिक्षणासाठी, लग्नासाठी आर्थिक सहाय्य मिळवून दिले जाते. सुकन्या समृद्धी योजना ही एक छोटी बचत योजना असून ती कोणत्याही बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये सुरू करता येते.

योजनेचे फायदे:

1. उच्च व्याजदर: सुकन्या समृद्धी योजनेंतर्गत जमा केलेल्या रकमेस सरकारी योजनांपेक्षा जास्त व्याजदर मिळतो. सध्या या योजनेचा व्याजदर 7.6% आहे, जो इतर बचत योजनांच्या तुलनेत अधिक आकर्षक आहे.
2. कर लाभ: या योजनेअंतर्गत जमा केलेल्या रकमेला आयकर कलम 80C अंतर्गत करसवलत मिळते. म्हणजेच, तुम्ही या योजनेमध्ये केलेली गुंतवणूक करमुक्त असते. तसेच व्याज आणि परिपक्वता रक्कम देखील करमुक्त असते.
3. मुलींच्या भविष्यासाठी सुरक्षितता: मुलीच्या 21व्या वर्षी किंवा तिच्या लग्नाच्या वेळी ही योजना परिपक्व होते. त्यामुळे मुलीच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी आर्थिक ताण येत नाही.
4. भागीदारांची साक्षरता आणि भविष्याच्या सुरक्षिततेसाठी मदत: ही योजना मुलीच्या आर्थिक भविष्यासाठी तसेच पालकांना त्याच्या शिक्षण आणि विवाहासाठी बचत करण्याची संधी उपलब्ध करते.

पात्रता निकष:

1. वय: सुकन्या समृद्धी योजना फक्त 10 वर्षांखालील मुलींसाठीच लागू आहे. मुलगी 10 वर्षांची झाल्यावर पालकांनी किंवा कायदेशीर पालकांनी तिच्या नावाने खाते उघडणे आवश्यक आहे.
2. नागरिकत्व: फक्त भारतीय नागरिकच या योजनेसाठी पात्र आहेत. परदेशात राहणाऱ्या भारतीय नागरिकांना किंवा एनआरआय (Non-Resident Indian) या योजनेत सहभाग घेता येत नाही.
3. खाते उघडण्याचे नियम: एका मुलीच्या नावाने एकच खाते उघडता येते. तसेच एका कुटुंबात दोन मुलींसाठी दोन खाते उघडता येऊ शकते. जर एखाद्या कुटुंबात एकावेळी तीन मुलींचा जन्म झाला तर त्याही योजनेसाठी पात्र ठरतात.

अर्ज कसा करावा: 

1. योग्य बँक किंवा पोस्ट ऑफिस निवडणे: सुकन्या समृद्धी योजना कोणत्याही अधिकृत बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये सुरू करता येते. जवळच्या शाखेत जाऊन योजनेसाठी अर्ज करण्यास सुरुवात करा.
2. आवश्यक कागदपत्रे जमा करणे:
   • मुलीचा जन्मदाखला (बर्थ सर्टिफिकेट)
   • पालक किंवा कायदेशीर पालकांचा ओळखपत्र (आधार कार्ड, पॅन कार्ड इ.)
   • पत्त्याचा पुरावा (वीज बिल, पाण्याचे बिल, राशन कार्ड इ.)
3. अर्ज भरून जमा करणे: संबंधित बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमधून सुकन्या समृद्धी योजनेचा अर्ज मिळवा आणि पूर्णपणे भरून आवश्यक कागदपत्रांसह जमा करा.
4. प्रारंभिक ठेवी जमा करणे: खाते सुरू करण्यासाठी किमान ₹250 रक्कम जमा करावी लागेल. त्यानंतर दरवर्षी ₹250 ते ₹1.5 लाख दरम्यानची रक्कम तुम्ही या खात्यात जमा करू शकता.
5. खाते सुरू करणे आणि पासबुक मिळवणे: सर्व तपशील आणि कागदपत्रे तपासल्यानंतर बँक किंवा पोस्ट ऑफिस तुमचे खाते सुरू करेल. तुम्हाला पासबुक मिळेल, ज्यात तुम्ही जमा आणि व्याजाचे विवरण पाहू शकता.

सुकन्या समृद्धी योजना मुलींच्या आर्थिक भविष्याची सुरक्षा सुनिश्चित करणारी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेच्या मदतीने पालक त्यांच्या मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि लग्नासाठी आवश्यक आर्थिक स्रोतांची तयारी करू शकतात. ही योजना जास्त व्याजदर आणि करसवलत यामुळे अधिक फायदेशीर ठरते. त्यामुळे मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी प्रत्येक पालकाने या योजनेत सहभागी होण्याचा विचार नक्कीच करावा.

Sukanya Samriddhi Yojana | सुकन्या समृद्धी योजना benefits | सुकन्या योजना eligibility | Sukanya Samriddhi Yojana interest rate | सुकन्या समृद्धी खाते कसे उघडावे | सुकन्या समृद्धी योजना फायदे | सुकन्या समृद्धी योजना tax benefits | SSY scheme details in Marathi | Sukanya Samriddhi Yojana application process