रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित करण्यासाठी तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन
आरोग्याची काळजी घेणे हे आपल्या दैनंदिन जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग बनले आहे. विशेषतः इन्सुलिन रेझिस्टन्स आणि रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवणे हे मधुमेह आणि इतर आरोग्याच्या समस्यांसाठी महत्त्वाचे आहे. अस्वास्थ्यकर जीवनशैली आणि खाण्यापिण्याच्या सवयींमुळे अनेक वेळा इन्सुलिन रेझिस्टन्सची पातळी वाढते, ज्यामुळे शरीरातील साखर नियंत्रित करणे कठीण होते. यासाठी योग्य आहार आणि जीवनशैली सुधारण्याची आवश्यकता आहे.
न्यूट्रिशनिस्ट शिखा गुप्ता यांनी इन्सुलिन रेझिस्टन्स सुधारण्यासाठी काही प्रभावी पदार्थांचा उल्लेख केला आहे. हे पदार्थ आपल्या किराणाच्या यादीत ठेवून आपण रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणात ठेवू शकतो. बंगळुरूच्या एस्टर व्हाइटफिल्ड हॉस्पिटलच्या मुख्य आहारतज्ज्ञ वीणा व्ही यांनी देखील या पदार्थांबाबत महत्त्वपूर्ण माहिती दिली आहे.
१० महत्त्वाचे पदार्थ जे इन्सुलिन रेझिस्टन्स सुधारण्यात मदत करतात
इन्सुलिन रेझिस्टन्स कमी करण्यासाठी खालील १० पदार्थ अत्यंत उपयुक्त ठरतात:
१. अक्रोड आणि बदाम
अक्रोड आणि बदाम यामध्ये भरपूर प्रमाणात हेल्दी फॅट्स, प्रोटिन्स, आणि फायबर्स असतात. हे नट्स चयापचय सुधारण्यास मदत करतात आणि वजन नियंत्रणात ठेवण्यास सहाय्यक ठरतात.
२. चिया बिया (सब्जाचे बी)
चिया बियांचे सेवन केल्याने शरीराला महत्त्वपूर्ण फायबर्स मिळतात. हे फायबर्स रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित ठेवण्यास मदत करतात आणि इन्सुलिन संवेदनशीलता सुधारतात.
३. मिलेट्स (कोडो, राजगिरा, नाचणी)
मिलेट्समध्ये कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) असतो, ज्यामुळे हे रक्तातील साखरेचे प्रमाण जलद वाढवत नाहीत. त्यांचे सेवन केल्याने शरीरातील साखर नियंत्रित राहते.
४. खोबरेल तेल आणि तूप
हे हेल्दी फॅट्स ओमेगा-३ फॅटी ॲसिड्सने समृद्ध असतात, जे इन्सुलिन संवेदनशीलता सुधारण्यात मदत करतात. हे दाहकता कमी करून आरोग्यदायी पद्धतीने शरीराचे चयापचय सुधारते.
५. अंडी आणि चिकन
अंडी आणि चिकनमध्ये उच्च गुणवत्तेचे प्रथिन असते, जे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी उपयुक्त आहे. प्रथिनयुक्त आहार वजन कमी करण्यास आणि तृप्ततेची भावना वाढवण्यास मदत करतो.
६. दालचिनी आणि हळद
दालचिनी आणि हळद यामध्ये अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे इन्सुलिन संवेदनशीलता वाढवतात आणि रक्तातील साखरेचे नियंत्रण सुधारतात.
७. ट्यूना, सॅल्मन, मॅकेरलसारखे फॅटी मासे
फॅटी माशांमध्ये ओमेगा-३ फॅटी ॲसिड्स असतात, जे दाहकता कमी करतात आणि इन्सुलिन संवेदनशीलता सुधारतात. त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित राहते.
८. बेरी
बेरीमध्ये कमी GI असतो आणि त्यात भरपूर अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे रक्तातील साखरेचे प्रमाण कमी करण्यास मदत करतात.
९. पालक, मेथी, कोबी, गाजर, ब्रोकोली, भोपळी मिरची
या रंगीत भाज्यांमध्ये भरपूर फायबर्स आणि अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवण्यात मदत करतात.
१०. जवसाचे तेल
जवसाचे तेल ओमेगा-३ फॅटी ॲसिड्सने समृद्ध आहे, ज्यामुळे चयापचय सुधारतो आणि इन्सुलिन संवेदनशीलता वाढते.
इन्सुलिन रेझिस्टन्स सुधारण्यासाठी आहारातील महत्त्व
आरोग्यदायी पदार्थांचा योग्य प्रमाणात समावेश केल्यास इन्सुलिन रेझिस्टन्सवर नियंत्रण ठेवता येते. खालील गोष्टींची विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे:
१. योग्य प्रमाणात आहाराचे सेवन
जरी हे पदार्थ निरोगी असले तरी त्यांच्या अतिसेवनामुळे वजन वाढू शकते, जे इन्सुलिन रेझिस्टन्स वाढवण्यास कारणीभूत ठरते. त्यामुळे योग्य प्रमाणातच आहाराचे सेवन करणे आवश्यक आहे.
२. संतुलित आहार आणि जीवनशैली
व्यायाम आणि योगाचा समावेश करून शरीरातील इन्सुलिन संवेदनशीलता वाढवता येते. संतुलित आहार आणि नियमित व्यायाम यामुळे शरीराचे चयापचय सुधारते आणि रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणात राहते.
३. साध्या कार्बोहायड्रेट्सला टाळा
साधे कार्बोहायड्रेट्स (जसे की शुगर, ब्रेड, पेस्ट्रीज) शरीरात लवकर शोषले जातात, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढते. त्याऐवजी कॉम्प्लेक्स कार्बोहायड्रेट्सयुक्त पदार्थांचे सेवन करणे फायद्याचे ठरते.
इन्सुलिन रेझिस्टन्सवर परिणाम करणाऱ्या गोष्टी
तज्ज्ञांच्या मते, इन्सुलिन रेझिस्टन्सचे नियंत्रण केवळ आहारावर अवलंबून नसून, त्यात जीवनशैलीचेही योगदान आहे. तणाव, झोपेची कमतरता, आणि आहारातील असंतुलन यामुळे शरीरातील इन्सुलिनची संवेदनशीलता कमी होते.
त्यामुळे, योग्य वेळेत सकस आहाराचे सेवन करणे, नियमित व्यायाम करणे, आणि तणावमुक्त जीवनशैली ठेवणे हे महत्त्वाचे आहे. यामुळे इन्सुलिन रेझिस्टन्स नियंत्रणात राहते आणि आरोग्य सुधारते.
निष्कर्ष:
रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित ठेवण्यासाठी आणि इन्सुलिन रेझिस्टन्स कमी करण्यासाठी तज्ज्ञांनी दिलेले हे आहार मार्गदर्शन खूप महत्त्वाचे आहे. योग्य आहार, जीवनशैलीत बदल, आणि व्यायाम यांचे संयोजन केल्यास, आपण रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवू शकतो.
0 टिप्पण्या