Sunita Williams Space Trip – सुनिता विल्यम्स अंतराळ प्रवास |
सुनिता विल्यम्स या भारतीय वंशाच्या एकमेव अंतराळवीर आहेत, ज्यांनी तीन वेळा अंतराळात प्रवास केला आहे. नुकतीच त्यांची तिसरी अंतराळ सफर 6 जून रोजी सुरू झाली, जेव्हा बोईंगचे स्टारलाइनर अंतराळयान त्यांना आणि त्यांच्या सहकारी बुच विल्मोर यांना घेऊन आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात (ISS) पोहोचले. मात्र, यानातील तांत्रिक बिघाडामुळे ही 8 दिवसांची सफर 8 महिन्यांमध्ये रूपांतरित झाली आहे.
सुनीता आणि बुच आता पुढील फेब्रुवारीपर्यंत पृथ्वीवर परत येण्याची शक्यता आहे. सध्या ते ISS मध्ये 9 इतर अंतराळवीरांसोबत 6 बेडरूमच्या घराएवढ्या जागेत राहत आहेत. सुनीता यांना ही जागा खूप आवडते आणि त्यांनी ती त्यांच्या आवडत्या ठिकाणांपैकी एक म्हणून उल्लेखली आहे.
400 किमी वरचे जीवन: अंतराळात रोजच्या कामांमध्ये आव्हाने
पृथ्वीपासून तब्बल 400 किमी वर अंतराळात जीवन कसे असते, याची कल्पना सामान्य व्यक्तीला फारच अवघड असते. अंतराळात कपडे धुणे, जेवण करणे अशा दैनंदिन कामांमध्ये अनेक अडचणी येतात. विशेषत: ISS वर पाण्याची समस्या खूप महत्त्वाची असते. येथे अंतराळवीर त्यांच्या घाम आणि लघवीचे पुनर्वापर करून त्यापासून पिण्यासाठी पाणी तयार करतात.
मिशन कंट्रोलमधून कामावर देखरेख
अंतराळवीरांच्या प्रत्येक कामावर पृथ्वीवरील मिशन कंट्रोल टीम सतत लक्ष ठेवते. रोज सकाळी 6:30 वाजता अंतराळवीर त्यांच्या झोपेच्या कक्षातून उठतात आणि ISS मधील 'हार्मनी' नावाच्या कॉमन रूममध्ये जातात. येथे त्यांचे नित्याचे काम सुरू होते. ISS मधील मोठ्या अंतराळ स्थानकात रोजच्या देखरेखीच्या कामांमध्ये आणि विविध वैज्ञानिक प्रयोगांमध्ये त्यांचा दिवस घालवला जातो.
ISS: एक विशाल घर
आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) हे ब्रिटनच्या बकिंघम पॅलेस एवढे मोठे आहे. नासाचे माजी अंतराळवीर निकोल स्टॉट यांच्या मते, अंतराळ स्थानकात एक दिवस कसा जातो, हे कळतच नाही, कारण येथे इतके मोठे स्थान आहे की अनेकदा एकाच दिवशी दुसऱ्या अंतराळवीरांशी भेट होण्याची संधी मिळत नाही.
विश्रांती आणि आराम
अंतराळ स्थानकात विश्रांतीसाठीदेखील विशेष उपाय केलेले आहेत. प्रत्येक अंतराळवीराच्या झोपेच्या कक्षात एक लॅपटॉप असतो, ज्याद्वारे ते आपल्या कुटुंबीयांशी संपर्क साधू शकतात. याशिवाय त्यांना वेळ मिळाला तर ते गाण्यांचे लेखन करतात, चित्रे काढतात किंवा घरच्यांसाठी पत्रे लिहितात.
अंतराळातील जीवनातील आव्हाने
अंतराळातील सर्वांत मोठे आव्हान म्हणजे अन्न आणि कपडे. ISS मध्ये गुरुत्वाकर्षण नसल्यामुळे काही अन्नाचे तुकडे उडतात, त्यामुळे अन्न खाण्याचे वेळी अंतराळवीरांना सावध राहावे लागते. व्यायामाची गरज असते, कारण येथे गुरुत्वाकर्षण नसल्यामुळे शरीरात घाम साचतो आणि शरीर गृहीत धरलेल्या परिस्थितीत कार्य करत नाही.
निष्कर्ष
सुनीता विल्यम्स यांची तिसरी अंतराळ सफर ही त्यांची दृढता, धाडस आणि शास्त्रीय संशोधनातील योगदान दर्शवते. अंतराळातील अशा अनेक आव्हानांमध्ये जगणे केवळ एक साहस नसून ते वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून मानवतेसाठी केलेले महत्त्वाचे योगदान आहे.
0 टिप्पण्या